Het is niet een kwestie van óf, maar van wanneer er autonome auto´s in Nederland rijden. Een opwindend idee, maar het vraagt in de toekomst om de nodige herzieningen in bijvoorbeeld de aansprakelijkheid bij aanrijdingen. Want is de mens wel de schuldige als de auto het ongeluk veroorzaakt? 

Het is nog even wachten voordat het merendeel van de auto´s in Nederland zelfrijdend of autonoom is, maar kijkend naar de vorderingen in de auto-industrie zal het niet lang op zich laten wachten. Maar is de inzittende in zo´n auto wel aansprakelijk als zijn autonome wagen schade heeft veroorzaakt? Volgens het Verbond van Verzekeraars is het antwoord op die vraag duidelijk. In een brief aan de Tweede Kamer laat de overkoepelende organisatie weten dat er moet worden gekeken naar verzekeringen gekoppeld aan voertuigen, waar een autoverzekering nu nog wordt gekoppeld aan de bestuurder van het voertuig. De ´slimme´ auto´s, zelfrijdend en autonoom, zorgen er volgens het Verbond namelijk voor dat bestuurder steeds meer de positie innemen van inzittende. Waar nu de bestuurder de schuld krijgt, kan het in de toekomst aan de techniek liggen dat er een ongeluk plaatsvindt. En dat vraagt om een ´grondige herbezinning op het huidige aansprakelijkheidsrecht´, zo staat in de brief.

Hoe die nieuwe soort verzekering eruit moet gaan zien is nog niet helemaal duidelijk, maar vooruitlopend op het debat heeft het Verbond voor Verzekeraars de afgelopen tijd gekeken naar directe verzekeringen, onder andere tijdens een werkreis naar Zweden, het enige land ter wereld dat momenteel al gebruik maakt van dit type autoverzekeringen. Bij een directe verzekering wordt schade door een aanrijding gelijk door de eigen verzekeraar afgehandeld, om vertragingen te voorkomen en om te voorkomen dat verzekeraars naar elkaar wijzen wie er aansprakelijk is bij een ongeluk veroorzaakt door een zelfrijdend voertuig.

Een experiment met zo´n directe autoverzekering wordt momenteel al gehouden bij twee verzekeraars die zijn aangesloten bij het Verbond. Schade door aanrijdingen, ongeacht aansprakelijkheid van bestuurder of voertuig, worden gelijk afgehandeld bij eigen verzekeraars. Bij directe verzekeringen kan die procedure ook ingezet als bestuurders zelf de schuld hebben, maar zeker in het geval van autonome auto´s ziet het Verbond directe verzekeringen als een mogelijk antwoord op hoe er in de toekomst met aanrijdingen door zelfrijdende voertuigen wordt omgegaan.

Naast materiële schade die autonome auto´s kunnen veroorzaken moet er volgens verzekeraars ook opnieuw gekeken worden naar het verzekeringsproces voor slachtoffers van aanrijdingen met zulke voertuigen. Om ervoor te zorgen dat deze slachtoffers snel en goed worden verzekerd wil het Verbond meer inspraak krijgen in de wetgeving rondom deze verzekeringen. Momenteel hebben verzekeraars nog een raadgevende positie, maar is het uiteindelijk aan de overheid om een uiteindelijke beslissing rondom nieuwe wetten te nemen. Een coalitie, naar Brits model, zou een oplossing kunnen zijn, zo valt te lezen in de brief die aan de Tweede Kamer werd gestuurd. Deze coalitie zou moeten worden gevormd door alle belanghebbenden: verzekeraars, auto- en softwarefabrikanten en de overheid zelf.